Iwona Kurdziel-Drzewiecka
Niezwykłe zdjęcie
„Zwalił się duży, półtorametrowej długości krzyż, który zawisł na linie odgromnikowej wysoko nad wejściem do kościoła”. Te słowa brzmią jak relacja ze zniszczeń spowodowanych tegoroczną wichurą, ale wbrew pozorom są to zapiski księdza Jana Karpeckiego o styczniu 1945 r., kiedy kościół św. Jana został ostrzelany przez artylerię radziecką. W wieżę trafiło wtedy siedem pocisków, które naruszyły mur i wiązania dachu i przewróciły żelazny krzyż na szczycie. Poza tym uszkodzony został dach świątyni i ołtarz. Kanonady nie przetrwały też witraże i szyby w nawie.
Wieża groziła zawaleniem i uszkodzeniem kolejnych fragmentów kościoła. Mimo powszechnego powojennego ubóstwa pod koniec 1945 r. udało się umocnić jej podstawę i wiązania oraz wstawić szyby w świątyni. W listopadzie tego roku odbyła się pierwsza powojenna konfirmacja.
W marcu 1946 r. wznowiono remont wieży – rozpoczął się najbardziej trudny i kosztowny etap odbudowy. Z tego czasu zachowały się zdjęcia kościoła z kilkudziesięciometrowymi rusztowaniami. Jedną z fotografii opublikowała „Strażnica Ewangeliczna” we wrześniu 1946 r. Na wieży widać już krzyż, ale jeszcze bez kuli strąconej w styczniu 1945 r. – w lipcu jej resztki ksiądz Karpecki znalazł w trawie przed świątynią.
Zastanawiałam się, kto też w 1946 r. mógł zrobić zdjęcia remontowanego kościoła. W tamtym czasie na wynajęcie fotografa pozwalano sobie tylko przy szczególnych okazjach. Odpowiedź znalazłam w ogłoszeniach kościelnych z czerwca 1946 r. Ksiądz Karpecki wspomniał wtedy, że przywiózł do Mikołowa szwajcarskich księży ewangelickich z międzywyznaniowego komitetu pomocy, którym służył jako tłumacz w czasie ich wizyt „tam, gdzie najbardziej zniszczone życie ewangelickie” na Śląsku. W Mikołowie goście widzieli blacharzy przy pracy, spisali potrzeby parafii i zrobili zdjęcia. Prawdopodobnie jedną z ich fotografii zamieściła „Strażnica Ewangeliczna”. Na pierwszej stronie gazety znalazło się też zaproszenie do Mikołowa na rekonsekrację kościoła św. Jana 29 września 1946 r. Był to znak zakończenia odbudowy. Nowa kula i krzyż znów stanęły na szczycie kościelnej wieży.
Podpis pod zdjęciem:
Kościół św. Jana w Mikołowie, lato 1946 r. Zdjęcie zamieszczone w „Strażnicy Ewangelicznej” nr 3 z 1946 r.
